Driekwart van de innovatiekracht bij mkb-bedrijven komt van eigen medewerkers, aldus Kim Spinder, innovatie-expert en oprichter van innovatiebureau Aventeers. Maar hoe prikkel je medewerkers om met vernieuwende ideeën te komen? “Ik vraag het vaak aan medewerkers zelf: hoe krijg ik jullie aan? Dan zeggen ze: hoe krijgen wij de directeur uit?’’
“Medewerkers komen maar zelden met eigen ideeën’’: het is een uitspraak die Spinder vaak te horen krijgt bij de innovatieworkshops die zij geeft aan bedrijven. Toch berust deze gedachte op een misverstand. De ideeën blijken er vaak wel te zijn, waar het aan ontbreekt is een goed innovatieklimaat. Medewerkers krijgen nauwelijks tijd en ruimte om met nieuwe ideeën aan de slag te gaan en moeten elke verandering eerst voorleggen. Dat motiveert nauwelijks en vertraagt enorm.
En dat terwijl het cruciaal is om medewerkers aan boord te houden bij het introduceren van innovaties. Zij zijn het immers die dagelijks met de innovaties te maken krijgen. Spinder ziet het maar al te vaak gebeuren: ondernemers en directeuren introduceren een nieuw idee of verandering, zonder dat medewerkers daar op zitten te wachten. Je moet dus ook je organisatie in de ‘innovatiestand’ krijgen, anders wordt het niks.Daarom 5 tips van de innovatie-expert om je medewerkers te betrekken bij innovaties en nieuwe ideeën.
Tip 1: Vraag het aan medewerkers zelf
Driekwart van de innovatiekracht bij mkb-bedrijven komt van eigen medewerkers. Vraag wat zij willen veranderen, wat beter kan en vooral ook hoe je samen het werk leuker kunt maken. Werkplezier is namelijk één van de belangrijkste drivers voor verandering.
Daarbij is het ook belangrijk om medewerkers echt de ruimte te geven. “Ik vraag het gewoon aan medewerkers zelf: hoe krijg ik jullie aan? Dan zeggen ze: hoe krijgen wij de directeur uit? Veel leidinggevenden hebben namelijk de sterke neiging om meteen allemaal vragen te gaan stellen. Wat is de businesscase? Hoe gaan we dit ontwikkelen? Wat levert het mij op? Maar die antwoorden zijn er nog niet, die moet je gaandeweg zien te ontdekken.”
Tip 2: Freedom within a frame
Om creatief te zijn hebben medewerkers vrijheid nodig, maar het is wel verstandig om ze wat richting te geven. Spinder adviseert daarom om kaders te scheppen waarbinnen productontwikkelingen en procesverbeteringen moeten plaatsvinden. Die geven richting en zorgen ervoor dat mensen over de juiste dingen gaan nadenken. Spinder:
“Je kunt ook zeggen: zolang het voor ons en onze klanten efficiënter, effectiever en leuker wordt, mag je ermee aan de slag. En als iemand een idee heeft om iets te verbeteren, bemoei je er dan de eerste 100 dagen niet mee. Tenzij je mening wordt gevraagd uiteraard. Op je handen blijven zitten, dat vinden veel ondernemers overigens hartstikke moeilijk. Toch is het wel dé manier om motivatie en creativiteit bij medewerkers aan te wakkeren.’’
Tip 3: Laat een paar medewerkers de kar trekken
Medewerkers kunnen elkaar aansteken in hun enthousiasme, en daar kun je als ondernemer gebruik van maken. Wijs in je bedrijf een paar koplopers aan die van nature al enthousiast raken van vernieuwing. Geef ze budget en de vrijheid om met hun eigen ideeën aan de slag te gaan. Wat je nodig hebt zijn voorbeelden. Met het enthousiasme van deze koplopers steken ze andere medewerkers aan.
Tip 4: Niet te veel plannen
De expert vertelt dat innovatieve ondernemers met elkaar gemeen hebben dat ze vernieuwende plannen niet te veel willen uitdenken of plannen.
“Ik heb de afgelopen jaren veel innovatieve ondernemers mogen interviewen en het woord dat tijdens die gesprekken steeds naar boven kwam drijven was ‘gewoon’. ‘Toen deden we gewoon dit, toen gewoon even dat.’ Het hele proces eerst willen opschrijven is het slechtste wat je kunt doen, het loopt namelijk altijd anders.’’
Tip 5: Houd een innovatiecompetitie
Tijdens haar workshops laat Spinder medewerkers soms de competitie met elkaar aangaan, waardoor het personeel net wat meer uitgedaagd wordt.
“Dan moet je bijvoorbeeld denken aan een 100-dagen-wedstrijd waarin we medewerkers uitdagen om met eigen ideeën aan de slag te gaan. Dat kan in groepjes van twee of, als je bedrijf wat groter is, met een hele afdeling. Het competitie-element maakt dat medewerkers er lol in krijgen en echt hun best gaan doen. Ze krijgen dan een klein beetje budget en een dagdeel in de week om aan het idee te werken. De winnaar mag het eerste ontwerp dan verder gaan uitwerken. Voor de ondernemer geldt in deze fase opnieuw: niet je mening geven, ook al vind je het eigenlijk een heel slecht plan.”
Volgens Spinder kan je beter gebruik maken van de innovatieve ideeën van je medewerkers die tot verrassende resultaten leiden.
“Ik maak tijdens workshops heel vaak mee dat directeuren verbaasd zijn over het vernuft, de creativiteit en motivatie van medewerkers. Het klopt dat niet iedereen het in zich heeft om een nieuw product te bedenken dat een markt op z’n kop zet. Maar het productieproces een klein beetje beter maken, daarvoor zijn medewerkers echt de beste inspiratiebron die je kunt bedenken.”
Bron: De Ondernemer en Rabobank